osmanlı kendisinin her bağlamda geri kalmış olduğunu 19.yz.öğrendi.cumhuriyet
onun zayıf altyapısı üzerine kuruldu.olağanüstü bir çaba ve gerçekten şaşırtıcı
bir hızla,çok geri kaldığımızın bilinci içinde,çağdaş bir kurumsal örgütlenmeye
giriştik.
kitap yayınlamaya 19.yz.100 kitap basmış olarak giren osmanlının %10'u okuma
bilen bir istanbul'da avrupa ile boy ölçüşememesi doğaldı.1800-2000 arasında bir
toplumun sayı olarak değil,kavram olarak ne yapabildiğini bir gözden geçirince
durum aydınlığa kavuşuyor.
islam dünyasının 12.ve 13.yz.bu sorunu yoktu.abbasi dünyasıantik bilim ve
felsefeyi 9.yz.başlayarak bağdat'ta halifelerin kurduğu beyt al-hikma
da,yunan,helenistik ve roma yapıtlarını arapçaya çevirerek onların üzerinde
gelişen bir islam bilimi ve felsefesi inşa etti.bu abbasi rönesans'ı,avrupa'yı
rönesans'a kadar etkileyen bir kaynak oldu.osmanlı bunu hiç izlemediği için,hem
islam'ı hem kendisini avrupa ile baş başa olmaktan uzaklaştırdı.hırıstiyanların
kaynak olarak kullandıkları arap yapıtlarını osmanlılar dışladılar.aslında
avrupa'yı değil,kendi zengin entellektüel geleneklerini reddedip arap ortaçağına
geri dönmüşlerdi.
ülkenin sorunlarına bugünden yarına çözüm getirmek amacı ile değil,fakat
tartışmayı halka inebilecek bir olgunluğa kavuşup aydınlanana ve sadeleşene
kadar sürdürmek gerekiyor.türkiye entellektüel düşüncenin güncel politikada
boğulup kalması toplum yapısının ilkelliğinden kaynaklanıyor.düşüncenin
yükselmesini engelleyen bir sarmaşık ve ot yoğunluğu,yüksek ağaçların
gelişmesine olanak vermiyor.bu metafor,entellektüel yoksulluğu anlatmaya
yetmiyor.
Türkiye'de bu entellektüel boşluğun toplumun yaşamında nasıl bir
vurdumduymazlık,bilinçsiz bir sorumsuzluk,korkunç bir bürokrasi yarattığını
anlamak istiyorsanız ünlü japon rejisör akira kurasava'nın (1910-1998) 'ikuru'
(yaşam)adlı 1952 tarihli bir başyapıt olan filmini seyredin.
türkiye'nin temel sorunu partiler,hırsızlıklar,karmakarışık kentler,yalan dolan
değil.bunlar her cahil toplumun tarih boyu hastalıklarıdır.bunların tartışılması
da çözüm için yeterli değildir.sorun önce bunların tanımını,bilimsel analizini
yapmak,sonra onlar üzerinde yapılacak entellektüel tartışmanın durulaşmasıdır.bu
arada 19.yz.kalan klişeler,uydurma tarihi yorumlar,emperyalizm'in klişeleri de
temizlenerek vitrinden indirilmelidir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder